آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 8، شماره 2 - ( دوره هشتم،شماره دوم،تابستان 1397 )
جلد 8 شماره 2 صفحات 136-119 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Aslani F, Amini Hosseini K. An Overview to the Concepts, Indicators, Frames and Models of Earthquake Resilience. Disaster Prev. Manag. Know. 2018; 8 (2) :119-136
URL: http://dpmk.ir/article-1-177-fa.html
URL: http://dpmk.ir/article-1-177-fa.html
اصلانی فرشته، امینی حسینی کامبد. مروری بر مفاهیم، شاخصها، چارچوبها و مدلهای تاب‌آوری در برابر زلزله. دانش پیشگیری و مدیریت بحران. 1397; 8 (2) :119-136
1- دانشجوی دکتری پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
2- استاد پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
2- استاد پژوهشکده مدیریت خطرپذیری و بحران، پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، تهران، ایران
چکیده: (6205 مشاهده)
زمینه و هدف: سوانح طبیعی همواره برای جوامع شهری به‌عنوان چالشی بزرگ مطرح بوده است و سکونتگاه های انسانی، زیرساخت‌ها و سرمایه‌ها همواره در معرض تهدید بوده‌اند. طبق آمار، سوانح در گذر زمان افزایش یافته اند و همچنین آسیب‌پذیری جوامع شهری در برابر سوانح (به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه) سیر صعودی داشته است. با افزایش تعداد و تنوع مخاطرات طبیعی در سکونتگاه های انسانی، معضلی در حیات جوامع بشری ایجاد شده است. بدین منظور، رویکرد رایج از تأکید بر مقوله کاهش آسیب پذیری و مقاوم سازی صرفاً کالبدی، به تاب آوری در برابر سوانح تغییر یافته است.
روش: این پژوهش، بر اساس بررسی و مطالعه مروری است که در آن از منابع کتابخانه ای استفاده شده است و بر اساس مطالعه‌ی کتب، مقالات، رساله‌ها، اسناد، گزارشها و همچنین سایتهای اینترنتی معتبر، به شناسایی و تبیین مفاهیم، شاخصها، چارچوبها و مدلهای تاب‌آوری در برابر زلزله پرداخت. بر پایه مرور متون تخصصی و اسناد مکتوب در این حوزه، ضمن بررسی مبانی نظری تاب آوری، به ابعاد، مؤلفه‌ها، سنجه ها و معیارهای تاب آوری در برابر سانحه نیز پرداخته شد.
یافته ها: تاب آوری در ذات خود، دارای بعد اجتماعی است. در واقع تاب آوری در برابر سانحه، یک مفهوم زنده و پویا است و بیشتر، کنش جمعی و همکاری برای مقابله با بحران اجتماعی است. به بیان دیگر، جامعه را باید تاب آور نمود تا بتواند کالبد را استحکام بخشد. بنابراین، به نظر میرسد با توجه به ارتباطات و هم پیوندی ابعاد ملموس و ناملموس تاب آوری، پژوهشگران باید در این حوزه، رویکردی جامع نگر و همه‌شمول داشته باشند. به بیان دیگر، دیدگاه های تک بعدی در این حوزه، دیگر کارگشا نخواهد بود. در حوزه تاب آوری در برابر سانحه، آنچه بیش از پیش مورد نیاز است، پژوهشهای میان رشته ای با رویکرد ترکیبی است که دستاورد آن، مدلهای ترکیبی و تعمیم پذیر با هدف ارتقای تاب آوری در برابر سوانح باشد.
نتیجه گیری : تاب آوری در برابر سانحه، مفهومی به نسبت جدید است و بیش از چند دهه از آن نمیگذرد. برای ادامه پژوهشها در این حوزه، به‌کارگیری رویکرد ترکیبی، اجتناب ناپذیر است و با هدف ارتقای تاب آوری، باید روشهای کمی و کیفی به گونه‌ای مناسب با هم ترکیب شوند تا به صورت عملیاتی به ارتقای تاب آوری در برابر زلزله منجر شود. افزون بر این، چارچوب معیشت پایدار، رویکرد محله محور در حوزه تاب آوری سانحه را در کشورهای در حال توسعه پیشنهاد میکند. محله، جدا از دارا بودن روابط اجتماعی پویا در یک محدوده جغرافیایی خاص، به واسطه وجود معیارهای ذهنی، بستر مناسبی در جهت بهبود زندگی جمعی و تاب آوری سانحه است.
روش: این پژوهش، بر اساس بررسی و مطالعه مروری است که در آن از منابع کتابخانه ای استفاده شده است و بر اساس مطالعه‌ی کتب، مقالات، رساله‌ها، اسناد، گزارشها و همچنین سایتهای اینترنتی معتبر، به شناسایی و تبیین مفاهیم، شاخصها، چارچوبها و مدلهای تاب‌آوری در برابر زلزله پرداخت. بر پایه مرور متون تخصصی و اسناد مکتوب در این حوزه، ضمن بررسی مبانی نظری تاب آوری، به ابعاد، مؤلفه‌ها، سنجه ها و معیارهای تاب آوری در برابر سانحه نیز پرداخته شد.
یافته ها: تاب آوری در ذات خود، دارای بعد اجتماعی است. در واقع تاب آوری در برابر سانحه، یک مفهوم زنده و پویا است و بیشتر، کنش جمعی و همکاری برای مقابله با بحران اجتماعی است. به بیان دیگر، جامعه را باید تاب آور نمود تا بتواند کالبد را استحکام بخشد. بنابراین، به نظر میرسد با توجه به ارتباطات و هم پیوندی ابعاد ملموس و ناملموس تاب آوری، پژوهشگران باید در این حوزه، رویکردی جامع نگر و همه‌شمول داشته باشند. به بیان دیگر، دیدگاه های تک بعدی در این حوزه، دیگر کارگشا نخواهد بود. در حوزه تاب آوری در برابر سانحه، آنچه بیش از پیش مورد نیاز است، پژوهشهای میان رشته ای با رویکرد ترکیبی است که دستاورد آن، مدلهای ترکیبی و تعمیم پذیر با هدف ارتقای تاب آوری در برابر سوانح باشد.
نتیجه گیری : تاب آوری در برابر سانحه، مفهومی به نسبت جدید است و بیش از چند دهه از آن نمیگذرد. برای ادامه پژوهشها در این حوزه، به‌کارگیری رویکرد ترکیبی، اجتناب ناپذیر است و با هدف ارتقای تاب آوری، باید روشهای کمی و کیفی به گونه‌ای مناسب با هم ترکیب شوند تا به صورت عملیاتی به ارتقای تاب آوری در برابر زلزله منجر شود. افزون بر این، چارچوب معیشت پایدار، رویکرد محله محور در حوزه تاب آوری سانحه را در کشورهای در حال توسعه پیشنهاد میکند. محله، جدا از دارا بودن روابط اجتماعی پویا در یک محدوده جغرافیایی خاص، به واسطه وجود معیارهای ذهنی، بستر مناسبی در جهت بهبود زندگی جمعی و تاب آوری سانحه است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1396/9/1 | پذیرش: 1396/10/30 | انتشار الکترونیک: 1397/4/13
دریافت: 1396/9/1 | پذیرش: 1396/10/30 | انتشار الکترونیک: 1397/4/13
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
