تحلیل آسیب پذیری کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار و اولویت بندی آنها در عملیات امداد و نجات با رویکرد مدیریت واحد بحران
|
آقای علی جوزی خمسلویی1، خانم آمنه جوزی خمسلویی2 |
1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران 2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران |
|
چکیده: (161 مشاهده) |
زمینه و هدف: در دهه های اخیر، تحلیل آسیب پذیری در کاربری های شهری مانند بناهای تاریخی در راستای افزایش تاب آوری و مقاومت آنها در مقابله با انواع مخاطرات انسانی و طبیعی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. کاربری های تاریخی خوانسار به دلیل شرایط ویژه جغرافیایی و توپوگرافی خاص منطقه در معرض انواع بحران ها و آسیب ها بوده و مطالعه جامع این مؤلفه های شهری در قالب طرح های مدیریت بحران اهمیت و ضرورت اساسی دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی میزان آسیب پذیری کاربری های تاریخی در پهنه شهرستان خوانسار و اولویت بندی منطقه ای آنها در عملیات های امداد و نجات و مدیریت بحران است.
روش: داده های پژوهش در قالب دو گروه شاخص بنیادین و مدیریتی با استفاده از 121 چک لیست ابداعی پژوهشگران جمع آوری شده و بعد از طبقه بندی در مدل سلسله مراتبی AHP تحلیل گردیده است. نقشه ها نیز در محیط GIS ترسیم شده اند.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار از لحاظ بنیادین و زیرساختی بسیار آسیب پذیر بوده و در بحران های احتمالی تاب آوری اندکی دارند. از سوی دیگر، ضعف در فرآیندهای مدیریت و برنامه ریزی بحران در این کاربری ها سبب گردیده تا عملیات امداد و نجات، تخلیه اضطراری و مقابله با بحران در این کاربری ها با چالش های جدی همراه باشد.
نتیجه گیری: کاربری های تاریخی واقع در بخش مرکزی منطقه مورد مطالعه یعنی شهر خوانسار با وزن نهایی 60/0 در هر دو شاخص بنیادین و مدیریتی در مدل AHP دارای بیشترین مقدار آسیب پذیری بوده و در اولویت اول عملیات های مقابله با بحران و امداد و نجات هستند. به طور کلی، کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار با توجه به جمیع شاخص ها در مخاطرات احتمالی وضعیتی حاد، بحرانی و بسیار آسیب پذیر دارند. تدوین و اجرای طرح های جامع بحران، استحکام بخشی بناهای تاریخی، اجرای راهبردهای پدافند غیرعامل، مشارکت در فرآیند مدیریت بحران و بهره گیری از توان تمامی نهاد های اجرایی در شرایط حادثه از اهم راهبردهای پدافندی برای افزایش تاب آوری این کاربری ها در بحران ها و بلایای احتمالی است. |
|
واژههای کلیدی: آسیب پذیری، کاربری تاریخی، شاخص بنیادین، شاخص مدیریتی، مدیریت بحران. |
|
متن کامل [PDF 672 kb]
(27 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/4/20 | پذیرش: 1399/5/24 | انتشار الکترونیک: 1399/10/7
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|