آدرس ایمیل خود را وارد نمایید
ثبت
پیام خود را بنویسید
دوره 11، شماره 3 - ( دوره یازدهم ، شماره سوم، پاییز 1400 )
جلد 11 شماره 3 صفحات 298-287 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rismanian M, Zarghami E. Investigating the Effect of Crowd Behavioral Patterns on the Safe Evacuation in High-rise Residential Buildings. Disaster Prev. Manag. Know. 2021; 11 (3) :287-298
URL: http://dpmk.ir/article-1-429-fa.html
URL: http://dpmk.ir/article-1-429-fa.html
ریسمانیان مهدی، ضرغامی اسماعیل. بررسی تأثیر الگوهای رفتاری جمعیت در شرایط اضطراری بر تخلیه ایمن ساکنان در ساختمان های بلندمرتبه مسکونی. دانش پیشگیری و مدیریت بحران. 1400; 11 (3) :287-298
مهدی ریسمانیان1 
، اسماعیل ضرغامی* 2
، اسماعیل ضرغامی* 2
1- دانشجوی دکترای معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
2- استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
2- استاد، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران.
چکیده: (1646 مشاهده)
زمینه و هدف: الگوهای رفتاری جمعیت در شرایط اضطراری میتوانند روند تخلیه ی جمعیت را تحت تاثیر قرار دهند. آشنایی با این رویکردهای رفتاری نه تنها برای طراحان فضاهای پرجمعیت شهری مانند ساختمان‌های بلندمرتبه، بیمارستان‌ها، ایستگاه‌های حمل ونقل عمومی، استادیوم‌های ورزشی، سالن‌های سینما و تئاتر و غیره جهت پیش‌بینی نحوه‌ی رفتار و حرکت جمعیت در شرایط خطر و محاسبه‌ی زمان تخلیه‌ی واقعی و مقایسه‌ی آن با استانداردهای لازم برای تخلیه افراد، یک التزام و ضرورت میباشد بلکه برای مدیران و بهره برداران از فضا، جهت مدیریت کارآمد در شرایط بحرانی مانند زلزله، آتش‌سوزی، بمب‌گذاری و عملیات تروریستی و غیره، امری اجتناب ناپذیر است.
روش: در این پژوهش ابتدا براساس مطالعات اسنادی چهار نظریه و رویکرد مختلف در باب رفتار جمعیت در شرایط اضطراری شناسایی گردیده است و سپس با طراحی سناریوهای مختلف و شبیهسازی فیزیکی و رفتاری افراد با استفاده از مدل هیدرولیکی، میزان تاثیر رویکردهای رفتاری جمعیت بر زمان تخلیه‌ی کامل یک ساختمان مسکونی بلندمرتبه در شهر تهران با طبقات 17، 19، 21، 23 و 25 طبقه بررسی و مقایسه گردید. برای اعتبارسنجی داده ها، شبیه سازیها با استفاده از نرم افزار pathfinder بر اساس مدل عامل محور مورد بررسی مجدد قرار گرفته اند.
یافته ها: با بررسی مطالعات گذشته مشخص گردید که چهار الگوی رفتاری جمعیت در شرایط اضطراری شامل وحشت توده ای، وابستگی، هنجاری و هویت اجتماعی وجود دارند. مطابق نتایج به دست آمده از شبیه سازی سناریوها، الگوی رفتاری وحشت تودهای بیشترین تاثیر منفی بر روند تخلیه ی جمعیت را داراست و رویکرد هنجاری در نقطه ی مقابل آن قرار دارد. بطور میانگین، در جامعه ای که بر اساس رفتار وحشت توده ای در شرایط اضطراری عمل می کنند زمان تخلیه ی کامل ساختمان 77.6 درصد بیشتر از زمان تخلیه ی جامعه ای است که بر اساس رویکرد هنجاری رفتار می کنند. همچنین مشخص گردید الگوهای رفتاری که زمان تخلیه ی ساختمان را کاهش می دهند در ساختمان های بلندتر تاثیر بیشتری بر روند تخلیه دارند.
نتیجه گیری: تجمعی از افراد با پدیده‌های رفتاری وحشت تودهای، باعث بروز فاجعه‌های انسانی خواهند شد اگرچه رفتارهای اجتماعی پیشرو و انسان دوستانه مانند کمک به غریبه ها و افراد ناتوان و کم توان نیز ضرورتا" باعث کاهش زمان تخلیه در شرایط اضطراری نمی گردد. از آنجا که تعداد طبقات یک ساختمان بلندمرتبه ارتباط مستقیمی بر میزان تاثیر الگوهای رفتاری ساکنان آن بر روند تخلیه دارد، آموزش های شهروندی و تعیین استراتژیهای مدیریت تخلیه تاثیر فراوانی بر کاهش زمان تخلیه یک ساختمان بلندمرتبه و افزایش ایمنی در شرایط اضطراری خواهد داشت.
روش: در این پژوهش ابتدا براساس مطالعات اسنادی چهار نظریه و رویکرد مختلف در باب رفتار جمعیت در شرایط اضطراری شناسایی گردیده است و سپس با طراحی سناریوهای مختلف و شبیهسازی فیزیکی و رفتاری افراد با استفاده از مدل هیدرولیکی، میزان تاثیر رویکردهای رفتاری جمعیت بر زمان تخلیه‌ی کامل یک ساختمان مسکونی بلندمرتبه در شهر تهران با طبقات 17، 19، 21، 23 و 25 طبقه بررسی و مقایسه گردید. برای اعتبارسنجی داده ها، شبیه سازیها با استفاده از نرم افزار pathfinder بر اساس مدل عامل محور مورد بررسی مجدد قرار گرفته اند.
یافته ها: با بررسی مطالعات گذشته مشخص گردید که چهار الگوی رفتاری جمعیت در شرایط اضطراری شامل وحشت توده ای، وابستگی، هنجاری و هویت اجتماعی وجود دارند. مطابق نتایج به دست آمده از شبیه سازی سناریوها، الگوی رفتاری وحشت تودهای بیشترین تاثیر منفی بر روند تخلیه ی جمعیت را داراست و رویکرد هنجاری در نقطه ی مقابل آن قرار دارد. بطور میانگین، در جامعه ای که بر اساس رفتار وحشت توده ای در شرایط اضطراری عمل می کنند زمان تخلیه ی کامل ساختمان 77.6 درصد بیشتر از زمان تخلیه ی جامعه ای است که بر اساس رویکرد هنجاری رفتار می کنند. همچنین مشخص گردید الگوهای رفتاری که زمان تخلیه ی ساختمان را کاهش می دهند در ساختمان های بلندتر تاثیر بیشتری بر روند تخلیه دارند.
نتیجه گیری: تجمعی از افراد با پدیده‌های رفتاری وحشت تودهای، باعث بروز فاجعه‌های انسانی خواهند شد اگرچه رفتارهای اجتماعی پیشرو و انسان دوستانه مانند کمک به غریبه ها و افراد ناتوان و کم توان نیز ضرورتا" باعث کاهش زمان تخلیه در شرایط اضطراری نمی گردد. از آنجا که تعداد طبقات یک ساختمان بلندمرتبه ارتباط مستقیمی بر میزان تاثیر الگوهای رفتاری ساکنان آن بر روند تخلیه دارد، آموزش های شهروندی و تعیین استراتژیهای مدیریت تخلیه تاثیر فراوانی بر کاهش زمان تخلیه یک ساختمان بلندمرتبه و افزایش ایمنی در شرایط اضطراری خواهد داشت.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1400/4/14 | پذیرش: 1400/5/16 | انتشار الکترونیک: 1400/6/7
دریافت: 1400/4/14 | پذیرش: 1400/5/16 | انتشار الکترونیک: 1400/6/7
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
