TY - JOUR JF - dpmk JO - Disaster Prev. Manag. Know. VL - 12 IS - 3 PY - 2022 Y1 - 2022/12/01 TI - Predicting the susceptibility of landslide occurrence in order to manage landslide risk in Bar Neyshabur watershed TT - پیش‌بینی حساسیت وقوع زمین‌لغزش به‌منظور مدیریت ریسک زمین‌لغزش در حوضه آبخیز بار نیشابور N2 - زمینه و هدف: پهنه‌بندی حساسیت وقوع زمین‌لغزش با استفاده از روش‌های مختلف، یکی از راه‌کارهای مدیریت زمین‌لغزش است. هدف از این پژوهش، ارزیابی حساسیت وقوع زمین‌لغزش در حوضه آبخیز بار نیشابور در استان خراسان رضوی با استفاده از الگوریتم ماشین بردار پشتیبان (SVM) است. روش: ابتدا از طریق بازدیدهای میدانی و تصاویر ماهواره‌ای Google Earth، لایه زمین‌لغزش‌های منطقه که توسط اداره کل منابع طبیعی تهیه‌شده بود، اصلاح گردید. در نهایت 73 مورد زمین‌لغزش شناسایی و لایه مربوط (به‌‌صورت نقطه‌ای) به این زمین‌لغزش‌ها در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) تهیه شد. از این تعداد زمین‌لغزش،70 درصد به ‌منظور آموزش مدل و 30 درصد باقیمانده به‌ منظور اعتبارسنجی مدل‌سازی مورد استفاده قرار گرفت. در ادامه با توجه به ‌مرور منابع گسترده و نظرات کارشناسی 16 عامل مؤثر بر وقوع زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه شناسایی و لایه‌های مربوط به این پارامترها تهیه گردید. سپس با استفاده از الگوریتم SVM در محیط نرم‌افزار ModEco، نقشه حساسیت زمین تهیه شد و در نهایت، این نقشه به پنج کلاس با حساسیت خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم تقسیم گردید. در پایان، عملکرد این الگوریتم با استفاده از منحنی ROC مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست ‌آمده، سطح زیر نمودار (AUC) با استفاده از داده‌های آموزشی،87/0 و با استفاده از داده‌های صحت‌سنجی، 85/0 به دست آمد. لذا الگوریتم SVM عملکرد خیلی خوبی جهت ارزیابی حساسیت زمین‌لغزش در منطقه مورد مطالعه دارد. همچنین ارزیابی مدل بر اساس شاخص کاپا نشان داد که شاخص‌های طول شیب (LS) و شیب بیشترین تأثیر را در ناپایداری دامنه‌ها در این منطقه دارند. نتایج پهنه‌بندی حساسیت نیز نشان داد که 6/27 درصد از اراضی منطقه که عمدتاً در غرب و شمال غرب حوضه واقع شدند در کلاس با حساسیت زیاد و خیلی زیاد قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌ آمده در مرحله آموزش مدل و هم در مرحله اعتبارسنجی بیانگر این مطلب است که الگوریتم SVM، از نظر صحت و اعتبار مدل‌سازی مورد تأیید میباشد. در نتیجه، نقشه حساسیت زمین‌لغزش به‌دست‌ آمده در منطقه مورد مطالعه به ‌عنوان سنگ بنای تحقیقات زمین‌لغزش در مواقع بحرانی، برنامه‌ریزی کاربری اراضی، کاهش خسارات و خطرات زمین‌لغزش می‌تواند به عنوان یک ابزار مدیریتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. SP - 253 EP - 268 AU - Dastranj, Ali AU - Shadfar, Samad AD - 1- Corresponding Author: Soil Conservation and Watershed Management Department, khorasan Razavi Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Mashhhad. Iran KW - Zoning KW - Kapa Index KW - SVM algorithm KW - ROC Curve UR - http://dpmk.ir/article-1-510-fa.html ER -