در کشور ما انواع مخاطرات طبیعی اتفاق میافتد که زلزله، سیل و طوفان از جمله پراهمیتترین این موارد است در این میان احتمال وقوع سیل در مرتبه بالاتری قرار دارد بنحوی که خسارات و مرگ و میر ناشی از آن مرتباً افزایش مییابد. از اینرو توسعه مدلهای پهنهبندی و پیشبینی وقوع سیلاب جهت اتخاذ تصمیمات بهینه پیش از وقوع سیلاب و پس از آن و نیز مدیریت آن بسیار مهم و ضروری میباشد. هدف از این پژوهش، پهنهبندی خطر سیلاب، در حوضه آبخیز لواسانات با استفاده از مدل منطق فازی میباشد. در این تحقیق مهمترین عوامل موثر در ایجاد سیلاب شامل، دادههای بارش، شیب، کاربری اراضی و فاصله از آبراهه در نظر گرفته شد. این دادهها با توجه به هدف مورد نظر طبقه بندی و استانداردسازی شدند و بر اساس مدل منطق فازی لایههای رستری وزندهی شده جهت تهیه نقشه پهنهبندی سیل در نرم افزار ArcGIS تهیه گردید. در این پژوهش برای از بین بردن نواقص ضرب و جمع فازی از عملگر گاما 0/9 برای پهنهبندی سیلاب استفاده شده است. وزندهی لایهها براساس نظرات 30 کارشناس و خبره در رشتههای جغرافیا، منابع طبیعی و عمران صورت پذیرفت. بدین ترتیب پرسشنامهای تهیه گردید و بین کارشناسان توزیع گردید و از آنها خواسته شد به هر عامل بین ۰ تا ۱ وزن دهند. در نقشه نهایی بدست آمده، منطقه مورد مطالعه به پنج پهنه خیلیخطرناک، خطرناک، با خطر متوسط، کم خطر و بیخطر به لحاظ وقوع سیلاب تقسیم شده است. نتایج نشان داد پهنه خیلیخطرناک 11/8 درصد، پهنه خطرناک،11/3 درصد، پهنه با خطر متوسط 26/7 درصد، پهنه کم خطر 30/2 درصد و بیخطر 20 درصد مساحت منطقه را در برگرفتهاند. در برنامهریزی و توسعه و ساخت و ساز شهری و روستایی باید الزامات پیشگیری و کاهش خطرات سیل، از جمله تأمین مناطق نگهداشت و ذخیرهسازی را در نظر گرفت.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |