Jovzi Khameslouei A, Jovzi Khameslouei A. Vulnerability Assessment of Historical Land uses in Khansar Region and Their Prioritization in Rescue Operations with a Disaster Management Approach. Disaster Prev. Manag. Know. 2021; 10 (4) :324-309
URL:
http://dpmk.ir/article-1-359-fa.html
جوزی خمسلویی علی، جوزی خمسلویی آمنه. تحلیل آسیب پذیری کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار و اولویت بندی آنها در عملیات امداد و نجات با رویکرد مدیریت واحد بحران. دانش پیشگیری و مدیریت بحران. 1399; 10 (4) :324-309
URL: http://dpmk.ir/article-1-359-fa.html
1- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران
2- دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان، ایران
چکیده: (1896 مشاهده)
زمینه و هدف: در دهه های اخیر، تحلیل آسیب پذیری در کاربری های شهری مانند بناهای تاریخی در راستای افزایش تاب آوری و مقاومت آنها در مقابله با انواع مخاطرات انسانی و طبیعی، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. کاربری های تاریخی خوانسار به دلیل شرایط ویژه جغرافیایی و توپوگرافی خاص منطقه در معرض انواع بحران ها و آسیب ها بوده و مطالعه جامع این مؤلفه های شهری در قالب طرح های مدیریت بحران اهمیت و ضرورت اساسی دارد. هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی میزان آسیب پذیری کاربری های تاریخی در پهنه شهرستان خوانسار و اولویت بندی منطقه ای آنها در عملیات های امداد و نجات و مدیریت بحران است.
روش: داده های پژوهش در قالب دو گروه شاخص بنیادین و مدیریتی با استفاده از 121 چک لیست ابداعی پژوهشگران جمع آوری شده و بعد از طبقه بندی در مدل سلسله مراتبی AHP تحلیل گردیده است. نقشه ها نیز در محیط GIS ترسیم شده اند.
یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد که کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار از لحاظ بنیادین و زیرساختی بسیار آسیب پذیر بوده و در بحران های احتمالی تاب آوری اندکی دارند. از سوی دیگر، ضعف در فرآیندهای مدیریت و برنامه ریزی بحران در این کاربری ها سبب گردیده تا عملیات امداد و نجات، تخلیه اضطراری و مقابله با بحران در این کاربری ها با چالش های جدی همراه باشد.
نتیجه گیری: کاربری های تاریخی واقع در بخش مرکزی منطقه مورد مطالعه یعنی شهر خوانسار با وزن نهایی 60/0 در هر دو شاخص بنیادین و مدیریتی در مدل AHP دارای بیشترین مقدار آسیب پذیری بوده و در اولویت اول عملیات های مقابله با بحران و امداد و نجات هستند. به طور کلی، کاربری های تاریخی شهرستان خوانسار با توجه به جمیع شاخص ها در مخاطرات احتمالی وضعیتی حاد، بحرانی و بسیار آسیب پذیر دارند. تدوین و اجرای طرح های جامع بحران، استحکام بخشی بناهای تاریخی، اجرای راهبردهای پدافند غیرعامل، مشارکت در فرآیند مدیریت بحران و بهره گیری از توان تمامی نهاد های اجرایی در شرایط حادثه از اهم راهبردهای پدافندی برای افزایش تاب آوری این کاربری ها در بحران ها و بلایای احتمالی است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/4/20 | پذیرش: 1399/5/24 | انتشار الکترونیک: 1399/10/7